dinsdag 17 februari 2015

Orkaan OLE.



Al twee dagen van te voren weten we dat er veel wind opkomst is. We halen nu 2 keer per dag de gribfiles op en lopen op 6 februari nog met de IPAD naar Eidkjosen om yr.no, de Noorse site voor de weerberichten, van uur tot uur te raadplegen. Uit voorzorg zet Wim er een extra lijn bij op een mooring ten NW van ons. We liggen nu met 7 lijnen vast.                                                                                                                                                                                                                                       De gribfiles geven aan dat het hier ongeveer 8 B zal worden. Op zee net ten W van ons geven ze 62 knopen aan.  Dit is orkaan kracht. Of te wel 12 B.  De barometer staat op 966 mb.           








  ’s Morgens om een uur of zeven begint het hard te waaien. De wind komt uit het ZW en dat levert voor ons geen probleem op. Dan liggen we in de luwte. Na twee uurtjes neemt de wind vrij snel af en wordt het een rustige dag met zwakke wind. De zon is zelfs nog even te zien. Hij schijnt voor het eerst op het eilandje Duken. Een mooi gezicht.
      






Op dit natuureilandje Duken zijn de hele dag ook al twee zeearenden te zien. De meeuwen worden er erg onrustig van en vallen ze steeds aan. De zeearenden laten zich niet van de wijs brengen en blijven rustig zitten.





Om 16.00 uur is er nog weinig wind. Terwijl het om 17.00 uur al 19 meter per seconde moet gaan waaien. Dit is dik 8 B. Een kwartier later komt er een sneeuwbui aan en begint het binnen drie minuten heel hard uit het NW te waaien. Wim leest meer dan 50 knopen af op de windmeter. In vlagen zal het nog veel meer geweest zijn. Het lijkt net of we op volle zee zitten. We komen dicht bij de hoge houten steiger te liggen. Als we er tegen aan komen zal dit een hoop schade geven. Je bent machteloos om ook maar iets te kunnen doen.

Wim trekt zijn overlevingspak aan en gaat een tijd buiten in de sneeuwjacht staan. Het dek is één en al ijs. Best spannend allemaal. Dan valt ook de stroom nog uit. Gelukkig blijkt dat alleen de stekker losgekomen is en dit geeft verder geen problemen meer.
Warm eten maken is er niet bij. Later eten we gebakken eieren met spek en neemt de wind wat af. Om 21.00 uur lijken we het ergste gehad te hebben. Zo nu en dan trekt hij nog even flink aan. Er blijft een 6 tot 7 B staan.
                                                                                                                                                                     Flip, die op een andere boot in het dorp overwintert, belt op en zegt dat hij 70 knopen ( dit is veel meer dan 12 B) gemeten heeft en 62 knopen op de foto heeft kunnen zetten. De hoge brug tussen Kvaloya en Tromso is paar uur afgesloten geweest. Op een weerkaartje gaven ze aan dat er op de Barentszee golven tot 20 meter voor konden komen! Wij hebben geluk gehad bij ons is er tot nu tot  geen schade, maar de brug bij de ponton waar wij naar boven moeten ligt in het water en één van de boten ligt op het droge. Morgen zullen we verder kijken wat we kunnen doen.                                                                                                                                                                        
Om 13.00 uur stond de barometer op 966 mb. en is nog een tijd zo blijven staan, op dat moment was het windstil. Wat later in de middag begon hij licht te stijgen. Om 16.30 uur staat hij in recordtijd op 981 en is hij 15 punten omhoog gegaan. Daarna ging het niet zo snel meer, maar om 19.15 stond hij al op 986 mb. We hebben nog nooit meegemaakt dat een barometer zo snel omhoog liep. Ook aan de barograaf kun je goed zien wat er gebeurde. De lijn loopt bijna loodrecht omhoog. Nu maar hopen dat we straks rustig kunnen slapen.



De volgende morgen hebben Wim en ik de trap weer op het ponton gehesen met een val van de Fredoya, de zeilboot ernaast. Dit ging vrij gemakkelijk en er was, op het uitvallen van de elektriciteit en het knappen van verschillende stootwillen van de Fredoya na, verder geen schade.





Zo dat was de  eerste klus. Daarna heeft Wim het kastje van de elektriciteit uit het water gevist, een ankerlier, die finaal afgebroken was en in het water lag, eruit gehaald.                                                                                                                    De bolder, die uit de steiger gerukt was, heeft hij van het strand gehaald. 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          









Het blijkt dat deze boot al verschillende malen gezonken is geweest of losgeslagen was. Hier ligt ze op het strand bij laag water. 





Zondagmiddag zijn wij naar het haventje in Eidkjosen gelopen en zagen dat er nog een plekje vrij was waar wij in konden. Met nog twee of drie stormen uit het westen op komst lijkt het ons beter om in de haven te liggen dan zo in een spin aan verschillende moorings en steeds naar de hoge steiger geduwd te worden, waar kans op schade erg groot is.





We treffen voorbereidingen om weg te gaan. Eerst het dek sneeuwvrij maken, de elektriciteit moet eraf en alle lijnen moeten losgeknoopt worden. Een koud klusje. Al met al was Wim daar een tijd mee bezig. Gelukkig was het nog rustig weer. Halverwege de ochtend liggen we in de box. ’s Middags begon het weer stevig te waaien.








In het haventje tussen Eidkjosen en de brug zijn 4 boten gezonken en veel vingersteigers aan één kant afgebroken. Dit haventje ligt vrij open en heeft weinig beschutting. Het is triest om al deze beschadigingen en gezonken boten in het water te zien.

    



                                                                                 Op deze foto kijk je naar het NW, waar gisteren de storm vandaan kwam. Geen enkele bescherming van een pier o.i.d. Alleen een soort tube / buis als golfbreker. Erg open dus.                                    







 Een paar dagen later halen ze de eerste boten boven water.








                                                                           Op Yr.no hebben ze het zo weergegeven. Zo’n storm komt statistisch gezien één maal in de tien jaar voor. Het oog van de orkaan ligt vlakbij ons op zee.


We lezen en horen nu steeds meer over Ole. In oktober zijn wij op de berg van Kvaloya op goed 800 meter hoogte geweest. Daar staat een weerstation. Het heeft daar gemiddeld 99 knopen gewaaid en in de top van de buien 150 knopen! Dit is dus niet meer in beaufort uit te drukken. Op het eiland waar Tromso op ligt waaide het veel minder. Hemelsbreed is dit een afstand van een paar mijl. Mensen vertellen dat ze nog nooit zo'n storm meegemaakt hebben.

Het was een hele ervaring om dit mee te maken. Een tweede maal hoeft van mij niet meer.



                                                               






dinsdag 10 februari 2015

Een winter in Noorwegen.




Het is nu februari 2015 en we hebben er al één helft van de winter opzitten.
Tijd om het op het blog te verwerken.


Aan de mooring bij Hakoy

Begin september liggen we bij Hakoy aan de mooring. We huren een auto en bekijken Lapland en trekken regelmatig de bergen in. De eerste sneeuw valt erg vroeg dit jaar. Eind september ziet alles al even wit. Begin oktober liggen we in een spin met 6 lijnen vlak voor het huis van Gerd en Charlotte, zodat we stroom hebben en water kunnen tanken.                                                                                    
In de bergen al vorst.
Prachtige natuur.
Oktober is een prachtige maand met vooral in de weekenden buitengewoon mooi weer. We kunnen volop de bergen in. De meertjes bovenin de bergen zijn dan al bevroren. In deze periode bereiden de Noren zich op de winter voor door sneeuwschuivers en bulldozers op centrale plekken neer te zetten. De winkels komen vol te hangen met kachels, isolatiemateriaal, warmte kleding en al wat nodig kan zijn in de winter. Zij maken zich niet zo druk als er een paar centimeter sneeuw valt. Automobilisten passen hun snelheid aan, het personeel op de sneeuwschuivers doen hun werk. Zij zijn voor een hele winter ingehuurd en dag en nacht inzetbaar. De bewoners blazen hun erf schoon met wat kleiner materiaal. Als het glad wordt dan strooien ze geen zout, maar kleine steentjes. Dit doen ze met een bulldozer met laadbak, waarin strooigaten zijn. Op de fietspaden blijven altijd wel ijs- of sneeuwresten liggen, dus dit grit geeft houvast. Auto’s hebben allemaal spijkerbanden, die rijden het ijs in een droge periode van de weg af, zodat er alleen in het midden van de weg wat ijs blijft liggen.                                             Veel mensen lopen op spijkerzooltjes of spikes. Oudere mensen lopen achter een slee. Zijn de sneeuwhopen te hoog dan wordt de sneeuw het water ingeschoven. In de stad wordt de sneeuw, die eerst aan de kant geschoven is, in grote vrachtwagens geblazen en afgevoerd.
De maan om twee uur 's middags.
De dagen worden steeds korter. De poolnacht valt in als op 21 november de zon twee maanden niet meer boven de horizon komt. Toch is er in het donkerste gedeelte van die periode nog drie uurtjes (schemer)licht. Ten zuiden van ons zie je dan de mooiste wolkenluchten. Er zijn heerlijk rustige dagen met flinke vorst van min 10 tot min 15. De kou is, door de lage luchtvochtigheid, hier veel aangenamer dan in Nederland. Het is heerlijk om  dan naar buiten te gaan. We gaan op pad om onze boodschappen te doen of maken een lange wandeling en fietsen regelmatig naar het Kaldfjord om naar de walvissen te kijken. Ook voor de Noren zijn de walvissen en orka’s een hele bezienswaardigheid. Toeristenboten, viskotters, kano’s en zelfs marine boten zie je dan in het fjord vlakbij de dieren varen.
De kerstboom op het plein in Tromso
Verschillende malen gaan we op de mountainbike met spijkerbanden naar de stad. Het komt ook voor dat het hard waait en koud is. Tot nu toe gebeurt dit niet zo heel vaak. Eerste kerstdag is het guur en staat er een harde wind. We worden wakker met een dik pak sneeuw om ons heen. Flip en Ank, andere Nederlandse zeilers, die hemelsbreed 2 mijl verderop liggen en deze winter ook op hun boot verblijven, komen eten. Oud en nieuw vieren we bij hen aan boord met oliebollen en champagne.

Bij de hut op Kvaloya.
 In Eidkjosen verkopen ze vuurwerk in een gebouwtje net naast de supermarkt. Alles staat 


daar meer dan een week open en bloot opgestapeld en voor het raam staat een televisie om te laten zien hoe het vuurwerk eruit ziet als het aangestoken wordt. Dit kom je in Nederland niet tegen, daar moeten de voorraden in bunkers opgeslagen worden. Tien minuten voor twaalf beginnen ze met het afsteken van het vuurwerk en om 0.15 uur zie en hoor je niets meer.
Het pakketje is binnen
Kleur- en tekenwerk van de kleinkinderen.





















Half december hebben onze kinderen Bas, Ilona, Wouter en Jiska een pakketje op de post gedaan. Wij kijken daar erg naar uit en wachten tot het er is. Uiteindelijk komt het pakketje, nadat het een tijdje in Engeland gelegen heeft, half januari alsnog op de goede plek aan. Heerlijk en erg leuk is het dan om de post te lezen, maar vooral ook de tekeningen en de kleurplaten, die Danny, Bryan en Levi, onze kleinkinderen, gemaakt hebben te bekijken. Van zoon Erik ontvangen we een door hem samengestelde kalender met de mooiste foto’s die hij in Groenland en Arctisch Canada heeft gemaakt toen hij daar afgelopen zomer drie maanden verbleef.
De zon, het is bijna zover. Prachtige luchten geeft het.


De zon hebben we in de laatste week van januari al even gezien. Je bent bijna vergeten hoe de wereld er uitziet als de zon schijnt. Een heerlijk gevoel is dat en iedere keer kijk je even achter je om te zien hoe hoog ze staat. Het licht doet gewoon zeer aan je ogen, maar maakt je blij en geeft energie.







Een zon onder de streep en boven de streep!

Vanaf de boot op de ski.
Ondertussen hebben wij al verschillende malen op de ski’s gestaan. Vlakbij ons ligt een vrij vlak stukje grasland. Hier kunnen we eens proberen hoe het is om op de lange latten te staan. De stijgvellen eerst maar onder en gewoon lopen. Dit gaat best goed. De eerste keren dat je valt is het lastig om op te staan. Al stoeiend en spartelend lukt het wel. Later gaat het steeds vlotter. Andere keren gaan we de heuvel op, dan moet je echt klimmen. Het vergt veel kracht in je armen als het echt wat steiler wordt. Voor mij is dit lastiger dan voor Wim. Aan de andere kant van het huis kunnen we ook heuvels af gaan en skiën voor het eerst zonder de stijgvellen.                                         Het mooie is dat je overal tussendoor mag, wel uitkijken natuurlijk als de bomen en de struiken dichtbij elkaar staan. Zo krijgen we al meer en meer ervaring. Nog even en we kunnen skiën zoals de Noren het doen. Een paar rake klappen en we zijn de heuvel op en dalen met een bloedgang weer naar beneden. Vanuit de boot kijken we op de bergen om ons heen. Tot ’s avonds laat zie je de lichten van de skiërs naar beneden gaan.
Cross country skien
Baby’s gaan met pa mee in het in Nederland welbekende fietskarretje, maar dan met ski’s i.p.v wielen. Van jongs af aan staan de kinderen al op de lange latten en glijden een heuveltje af, waar pa of ma hen opvangt.

Regelmatig zien we het Noorderlicht verschijnen. Het is een mooi gezicht die uitwaaierende groene wolken. Het is echter opvallend hoe snel het dan ook weer verdwenen kan zijn. Daar foto’s van maken is erg moeilijk. Het groen op de foto’s in tijdschriften is veel donkerder dan wij het in werkelijkheid zien. Misschien is daar de verfpot bijgehouden?


De donkere uren op de boot vullen we met lezen, soms kijken we naar een film en houden de mails en het blog bij als er internet is. Het internet is heel wisselend. Dan gaat het een paar weken erg goed en zo heb je een aantal weken helemaal geen internet meer.
Klusjes moeten er natuurlijk ook gedaan worden. Half februari komen Pim en Ankie een weekje bij ons. Er staat nu druk achter om voorin alles af te hebben als zij komen. “Gelukkig” zijn de laatste dagen van januari, koud, guur en bijna zonloos en gaat Wim aan de gang. Als het weer straks mooier wordt en de zon volop gaat schijnen hoeft dat in ieder geval niet meer te gebeuren. (Het blijkt dat januari sinds jaren niet meer zo koud geweest is.)
Er kan weer verder gewerkt worden.
Wim maakt planken aan de wand in de slaapkajuit voorin en in de kajuit komt er nog een boekenplank bij. Hout halen we bij de houthandel in het dorp en lopen dan met de plaat hout onder de arm naar de boot.

Zicht op Hakoy vanaf een berg.
Nu komen we erachter waar de isolatie nog niet optimaal is. Als we dan in de bouwmarkt een paar bussen purschuim ophalen en ik een aardappelschilmesje in het karretje gooi, hoor ik even later een gesis. Oef……  een van die bussen loopt leeg. Snel de andere spullen er uit gehaald en in veiligheid gebracht. Wat geeft dat een puinhoop zeg! Het personeel doet er laconiek over en weet er wel raad mee. Wij pakken een nieuwe bus uit het schap en vertrekken weer. Het zal je maar gebeuren dat er eentje stuk gaat in je rugtas.                                                                                                 Water hebben we natuurlijk ook nodig. Er worden twee slangen aan elkaar gekoppeld en dan reikt de slang juist tot aan de boot. Als het hard vriest blijken de afsluitdoppen in een mum van tijd aan het dek vastgevroren te zitten.

 Eén keer in de maand worden de motor en de generator gestart. Eind januari moet de generator gestart worden, omdat in de hele omgeving de stroom uitgevallen is. Later blijkt dat heel Noord Noorwegen zonder stroom gezeten heeft. Juist die dag staat er een harde, gure oostenwind en stormt het niet ver bij ons vandaan. Na vijf kwartier is de storing weer verholpen en zie je de lichten in Eidkjosen en Tromsø weer branden, dus hebben wij ook weer stroom.

Er valt nog veel meer te vertellen, maar dat bewaren we voor een volgende keer. De tijd gaat erg snel en voor we het weten zal het voorjaar zijn en trekken we weer verder.

 
Sneeuw ruimen in de stad.





Yes we zien weer een klein stukje van de zon.


Boten trekken altijd